Prius factae fuerunt aliquae rationes
ad probandum quod naturalis tendentia et
inclinatio naturalis et primaeva posset esse mala
et contra ordinem debitum
illud dictum, Sacra Scriptura ab adolescentia
natura humana prona est est ad malum, si ergo
sit prona ad malum sequitur quod est inclinata,
ergo eius inclinatio non est recta sed obliqua[?]
solutione istius est advertendum quod in statu naturae
integre iustitia originalis se habebat tamquam
habitus conservans perfectam obedientiam virium
naturalium et
generaliter virium inferiorum ad rationem ita quod
generaliter originalis iustitia subi??bat omnes vi
res
inferiores ad rationem et obedientiam
rationes,
pax et transquilitas et erat perfectam obe
dientia
virium inferiorum ad rationem, sed
propter peccatum cecess??[?] talis habitus et superve
nit
unus alius habitus, qui potest vocari
cupiditas ponens rebellionem inter vires
inferiores et superiores,
vertendum
quod in viribus inferioribus
inclinatio primaeva, scilicet, quae non tollitur
et superveniens, quae est fortior et vincit
primam.
ores
habent illam inclinationem ad debite
obediendum rationi tanquam superiori quam incli
nationem
habuerunt ab initio,
cupiditas quasi
ad rebellandum rationi ac si esset dominus, qui
inclinat inferiores vires inclinatione vin
cente
inclinationem naturalem,
cente
quod sufficit ad executionem malorum
operum,
inclinatio cupiditatis et
hementior[?]
quam inclinatio naturalis,
tione
et sic patet quomodo ratio solvitur et quomodo natura prona est
ad malum,
quam inclinatio naturalis intantum quod sufficit ad
executionem malorum operum et tanta est
inclinatio ad malum quod tota anima male
requiritur, nisi per aliud, scilicet, per caritatem innuetur
quia cupiditas totaliter inclinat et eius inclinatio
et pronitas tanta est quod non potest homo ad
bonum inlinari, nisi per caritatem innuetur
et tunc quando caritas inclinat inferiores vires
obediunt inclinationi naturali, et tunc dominatur[?]
ratio et voluntas, et ita patet qualiter illa ratio
est solvenda
utrum illa
in homine,
quod non solum in homine fuit huiusmodi cupiditas, sed
in toto regimine corporalis naturae praecipue cor
poralis
infra concavum orbis lunae variata
fuit armonia, nam sicut vires sensitivae rebel
les
sunt ad rationem,
innocentiae obedissent primo parenti et homini
modo sibi rebellant
fruitionem terrae maledicta fuit.
aluunta[?] pro statu innocentiae, opera[?] ministrasset
nunc autem germinat spinas et tribulos
Item inter elementa[?] fuisset actio et passio, quae
non fuisset in no?tum[?] speciei humanae,
autem fuit multae tempestates et multa tur
bantia
speciem f humanam,
mutatum
utrum inclinationes naturales, scilicet in viribus
naturalibus, sint ita intense sicut in statu
naturae integre vel remisse. Nam quandoque
quis non sentit se inclinari, nisi secundum in
clinationem
cupiditatis, potest utrumque dici et
quod sunt remissae in aliquo gradu, licet non tota
liter
sublate,
unam vulnerationem in naturalibus et licet sint
remisse non tamen sublate,
dicere quod sunt aequae intense nunc, sicut in
statu naturae integre.
cupiditatis salvatur quicquid experimur in nobis,
quia cupiditas et vulnus ponitur tantum quod vincit.
Ideo utrumque potest sustineri
illa
licta
sibi semper corrueret et tenderet in ma
lum,
quia multum fortior est cupiditas quam
inclinatio naturalis
caritas quam cupiditas.
cum caritate, ideo adveniente caritate dimitur[?]
cupiditas,
dimitur cupiditas quantum ad effectum,
tantum crescere caritas quod valde remissum ef
haberet cupiditas, sicut visum est in Sanctis
multis
naturalibus aliquis posset facere bonum et attingere
bonum Deum ex quo inclinatio naturalis est adhuc
et ideo quis insequendo inclinationem naturalem attin
Deum, et sic sequeretur error
est quod dato quod natura non esset corrupta et quod inclina
tiones
naturales haberent suum effectum ad diligendum
Deum fruitive,
huiusmodi opera non essent meritoria,
puris naturalibus elicita esset vitae aeterna meritoria
et sic apparet quod dato ad hoc quod natura esset integra et haberet
omnem effectum quem posset adhuc non meretur vi
tam
eternam.
sequi illud ad quod natura inclinat, quia non
sequitur natura inclinat ad vitam aeternam consequendum,
ergo homo ex puris naturalibus potest se illi inclinationi
conformare, quia licet natura inclinaret ad finem
ultimum tamen homo non potest sequi, quia cupiditas vin
cit
inclinationem naturalem illam et facit ex
ecutionem
ad contrarium.
illam inclinationem naturae, quia fortior
ad contrarium, scilicet, cupiditas et deprimit in contrarium ut
ratione alicuius levitatis aliquod corpus inclinaretur
sursum et in maiori proportione in illo esset
gravitas, tunc illud corpus fortius inclinaret
deorsum,
ad bonum et vitam aeternam, ergo homo
inclinationem
licet semper sit recta respectu eorum cuius est inclinatio
non tamen est ad omnia recta.
naturalis non est respectu istius obiecti quod verbum est incar
natum
quia illud excedit vires naturales,
natura non inclinatur ad credendum verbum incarna
tum
passione Christi et de nostra redemptione, quia
illud est super naturam.
non est ad omnia, sed circa
sequi naturam ad omnia ad quae inclinaret
non tamen per hoc salvaretur quod posset ex puris
naturalibus attingere Deum
requiritur caritas quae est realiter supra naturae fa
cultatem,
ideo natura non inclinat ad eam nec
potest ad eam attingere.
omnia
dato cum hoc quod sufficeret ad omnia operanda,
id est, ad quodlibet opus in se absolute nihilominus
tamen non sequitur quod homo sequendo naturam meretur
vitam aeternam et causa est, quia non videtur magna
implicatio quod aliquis crederet omnes articulos et crederet Deum
et operaretur omnia opera mandatarum, non tamen ex
hoc meretur, quia staret quod omnia ista faceret sine
caritate, sicut forte in statu innocentiae primus
parens fruebatur Deo non tamen meritoriae,
dicunt quod ex puris naturalibus potest quid dili
gere
Deum super omnia non tamen meritoriae,
statu innocentiae staret quod aliquis operaretur omnia
opera mandatorum, et tamen non meretur, quia non haberet
caritatem.
ad omnia opera, ergo sufficit ad merendum
dico quod dato natura sufficeret ad caritatem non tamen
sufficeret ad meritum, quia caritatis liberum arbitrium
et fides et aliae virtutes creaturae concurrentis
cum intellectu in libro arbitrio absolute non
sufficiunt ad merendum vitam aeternam, quia ibi
requiritur unum
istorum, scilicet, divina acceptatio,
ceptatio,
sed specialis Dei assistnetia concurrens ad
productionem actus meritorii,
et liberum arbitrium et virtutis creatis[?] requiruntur
duo alia multum nobiliora, scilicet, specialis Dei concursus
et assistentia, quae realiter cum voluntate con
currit
et ille concursus dat nobilitatem actui[?]
dem[??] requiritur divina acceptatio.
tam maxime requisita, quia sola accepta
tio
sufficeret sine caritate et sine aliis, et sic
non est in potestate naturali creaturae mereri
vitam aeternam, sed divina clementia et accep
tatio
reddit divinum actum meritorium vitae
aeternae.
iustitiae, quae fecimus nos, sed secundum suam minam[???]
slavos nos fecit, quia non ex labore modorum
actuum meremur, sed ex Dei clementia et accep
tatione
est a Deo et libere est a Deo, ergo Deus potest
eam mutare et tollere, ergo Deus poterit tollere
creaturam a tendentia in Deum, ergo Deus potest
inclinare creaturam ad aliam creaturam tamquam
in finem, ergo inclinatio non semper est recta
est quod visa habitudine creaturae ad Deum de
potentia sua absoluta non posset facere qui crea
tura
tenderet in ipsum creatura existente per
adnihilationem creaturae.
tenderet, et causa est, quia sicut creatura non potest
de non esse ad esse se producere,
Deus,
ultimo fini, ideo naturali tendentia
in Deum.
est quod tendentia in finem medium vel in aliquod
citra Deum posset tolli et creatura posset non t in
clinari
ad illum finem, sed ad alium ad quem
non inclinatur,
voluntatis potest inclinari ad finem medium.
Sed inclinatio creaturae ad Deum est simpliciter
nt causa conservativa creaturae et non mo
veret
creatura nisi esset continue inclinata
in ultimum finem
potest esse in aliud a Deo, ergo et naturalis consequentia
tenet, quia appetitus rationalis est superior
ad naturalem, ergo si stet eum esse respectu creaturae
tanquam finis, ita erit de naturali.
essent multa dicenda,
quod quantum ad principia istarum inclinationum principia
earum sunt diversa, quia principium immediatum inclinationis
naturalis est multo nobilius quam principium immediatum
inclinationis male voluntatis patet, quia naturae
principium naturalis inclinationis est ipse Deus quasi
omnes creaturas sic vivificans et inclinans
et manuntenens[?] et conservans et inclinare
eas faciens ad se et conservare eas.
inclinatio est immediate
libro quem fecti potuit
deum et elementa,
quasi quaedam pars ipsis creaturis.
Deum animam generalem vivificantem,
et sic inclinatio naturalis est immediate
a Deo.
quia voluntas est immediata causa particularum, quia n??am[?] habent
huiusmodi actus aliam causam particularem.
tionum
malarum non concurrit Deus, nisi remissio
gradu concurrendi, quo potest, quia non moveret vo
luntatem
nec faceret eam se ipso ad tales actus
nisi voluntas inclinaret.
principium et sppecialiori modo concurrit respectu inclinatio
nis
naturalis quam respectu mali actus voluntatis.
Et sic quantum ad sua principia a nobiliori principio sunt
inclinationes naturales.
se habet passione[?] ad inclinationes naturales et ex
potentiis non arguitur aliquid quantitudo[?] actum saltem
ex potentiis poassionis[?].
nationes
naturales non esset ita nobiles,
sicut inclinationes voluntatis sive pravae sive
bonae
in natura, quia inclinans naturaliter est rectitudinem incli
nans
aut oblique et male et contra regulam
rectitudinis, non est ita nobile agens, sed fallibile.
quantitudo[?] tamen actus penes hoc quod est dirigere
in finem actus voluntatis pravae sunt pravis
simi.
Ideo ex dictis non sequitur quod inclinationes
naturales possint esse prave
erat creatura tendit in non esse, ergo non
tendit in Deum, qui est summum esse
creatura tendit in non esse,
git
non esse.
qui est summum esse.
statim verteretur in non esse concedo, ergo tendit
in non esse. Nego consequentiam,
tat
non esse, quia quod creatura tendit in non esse
non conser??ta[?], hoc non est ex sua inclinatione, sed
quia non habet sufficientiam resistendi.
substractionem alicuius beneficii cadit in pau
pertatem,
tamen non tendit in paupertatem sic
per substractionem conservationis creatura cadit in
non esset, tamen non propter hoc tendit in non esse.
in non esse, quia sibi derelicta tendit in non esse
et sibi derelicta corrumpitur
erat de regimine naturali, utrum Deus posset
deacceptare regimen naturale.
magnam difficultatem.
tractare.
materiam etc
Septimum argumentum tangit de ma
litia
astrorum, quia Saturnis est malivolus
et etiam Mars.
vitia de
ad mala opera.
est mala in se
quaedam
cuiusdem philosophi, scilicet,
librum astrologiae, quem intitulavit Quae
astra faciunt ubi ponit expresse quod astra
et constellationes nihil operantur hic inferius, sed
solum signa bonorum et malorum.
ordinem et situationem eorum repraesentatur qualis
erit iste et ex ordine divina.
argumenti, quia diceretur quod nihil operatur
logi
contra theologiam et
dicunt quod astra sunt causae naturales et
omnium effectuum hic inferius,
tuum
liberi arbitrii generaliter
ponit expresse quod in armonia caeli omnes
effectus praesentes, praeteriti, et futuri individualiter
et particulariter relucent in caelo et descripti sunt.
Ideo infert quod: si armoniam caelis quis perfecte
cognosceret, omnia futura, praesentia, praeterita sciret.
Et ex hoc infert quod: si omnia futura sci
ret,
tunc etiam omnia possibilia sciret, quia
dicit quod nihil est possibile, nisi futurum vel praesens vel
praeteritum, et omnia ponit de
eorum similia eveniunt et illa non eveniant
tunc dicit quod non sunt possibilia, sed impossibilia et in hoc
decipimur
contra omnem legem et philosophiam et fidem nostram
et contra astrologiam,
quos reputandus est
maximus astrologus ponit quod corpora caelestia
naturam imponunt
dicit quod iudicia[?] astrorum sunt inter
impossibile, ita non
et possibilia ut supposito quod sit
tis
tamen per appositionem et sumptionem
vel aliquorum potest remediari, ne talis
pestilentia eveniat. Ideo
a
quod actus nostri possunt iuvari per constellationes
sicut agricola fodiendo[?] terram suam, si bene fodiat
et in bona constellatione fructi??bit[?].
posito
quod
omnia mala,
quia per liberum arbitrium et constellationem
oppositam potest inclinari ad oppositum.
facta materia
Aliqui tamen dixerunt secundum fata agite
et fatarum credite.
per philosophos et gentiles et doctores sacros,
ideo non reprobo.
materiae, est advertendum quod omnes planetae sunt
semper boni et inclinant semper ad bonum, si in
clinant
ad aliquid.
ad argumentum factum notat quod sol et luna principaliter
nutriunt et vegetant hominem
sum
habet varias rerum species et variarum
complexionum,
conveniunt uni speciei et convenienissimae[?] sunt pro illa specie
qui non pro alia,
piter
et Venus maxime conveniunt
humanae
speciei, licet nobis ignotae.
est conveniens speciei humanae et est nobis fortu
na
quantum ad complexionem, quia est conveniemus com
plexioni,
ita
vel fortuna competit planetae in ordinem ad
fortuna vocatur.
vocatur sive in fortuna ut cor dicit guber
nari
a sole et
dominatur Mars et sic planetas vocamus
fortunas et
respectu planetarum, licet concurrunt principia nostra mem
bra
est
et quantum est de per se si aliquid operaretur respectu animae,
tunc inclinaret animam ad illustrationem
supernorum elevando, et sic Saturnus respiceret
superiorem partem animae.
partem concupiscibilem, scilicet, affectivam volitivam.
Mars irascibilem, et sic respicerent ista
non immediate. Sed disponendo corpus ut
ex illa dispositione anima posset respicere
ad superiora,
rem
non solum temporalium, sed invisorum,
disponit ad magna et alta appetenda
sa correspondet fidei.
caritati,
nobiles, licet non immediate agant in anima, sed
solum inclinant citius,
sunt in patiente dispositio, ubi Saturnus
reperiret materiam male dispositam in
clinabit
et convertet ad furandum,
alia mala facienda.
ad mala magna agenda.
periat
materiam dispositam inclinat ad homi
cidia
et alia mala multa, et sic de aliis.
Et sic quantum ad hoc satis est respectorum quod in
natura nulla est mala prava inclinatio
ultimo argumento, quando dicitur si daretur praeceptum
contra naturam etc.
numquam est contr praeceptum.
est quod sicut in statu innocentiae naturae obedie
bat
rationi in tantum quod grave natum erat
ascendere sursum,
tionem
naturae, ita quod natura insequitur naturam
directivam in finem,
casus possibilis, scilicet, quod daretur praeceptum contra incli
nationem
naturalem.
inclinat ad malum, quia Deus eam impellit
et eam dirigit, ideo semper est rectam. Et sic patet
responsio ad illa rationes et haec sufficiant
pro praesenti lectione