http://scta.info/resoure/lectio34/reims/transcription

Lectio 34, de Fruitione
Quod in nulla creatura sit ponenda felicitas

ostquam ostensum est in theologia dirigit investigationem humanam, nunc consequenter de declarare oportet sic primam esse bonitatem cuius affectio perficit affectum et cuius adeptio perficit intellectum

Et quia circa felicitatem erraverunt multi antiqui ut scilicet declarat augustinus et aristoteles primo ethicorum ut epycuri qui posuerunt felicitatem in voluptatibus et sic de aliis ideo ad hoc quod humana investigatio sit circa hoc theologia et sapientia et istam partem sapientiae tradidit magister in prima distinctione probatur igitur ratione quod in nulla creatura sit ponenda huius felicitas

Primo ratio

et haec ex parte creaturae quia nulla creatura sufficit sibi ad esse nec ad bene esse

quod non adesse patet quia creatura est in maiori dependentia respectu Dei quam accidens respectu substantiae ymo immo deus est sustentans creaturam

2o Secundo proportionalis est habitudo causarum 2arium secundarium efficiencium efficientium ad suos effectus sicut finalium ad suos Sed constat evidenter theologo quod causa 2a secunda non sufficit ad ponendum effectum in esse igitur causa finalis non sufficit terminare suum effectum

Item sicut nulla causa 2a secunda est essentialiter causa ita nulla causa finalis est essentialiter finis sed na accidentaliter

Secunda ratio

2o secundo in nulla creatura reperitur ratio perfectae bonitatis

modo felicitas est status omnium bonorum aggregative perfectus per boetium. modo in nulla creatura est plenitudo omnium bonorum

Item in creatura sunt imperfectiones multae ideo in nulla creatura potest esse terminus habitudines beatitudinis finalis

Item obiectum finale sub ratione finis est quod sit principium omnium bonorum et plenitudo fundamentaria et productiva omnium et quod omnia redeunt in illud principium modo nulla creatura est illo modo principium igitur in solo deo quod est principium fundamentale et plenitudo omnium bonorum ad quem redeunt omnes creaturae est felicitas ideo non sine causa vocatur Deus a in apocalypsis alpha et omega principium et finis

Conclusio: quod Deus est summa bonitas

Et ex istis sequitur evidenter quod deus est summa bonitas mentis quietativa in quo ponendus est finis laeticiae laetitiae et ideo magister usus est istis terminis frui et uti verum est quod ista materia tractatur sub aliis terminis dando mandatum de dilectione dei scilicet dilige dominum Deum tuum ex tota mente tua, ex toto corde ex totis viribus scilicet quod mens feratur se tota scilicet ex totis viribus in deum et illud mandatum est maximum et et maximum in lege per cuius observationem ingreditur quis vitam dilectio igitur dei ex tota anima scilicet propter se non est propter commodum est fruitio consequenter praecipit diligi proximum et hoc propter deum et ideo est hic materia de usu et traditur in euvangelio evangelio principaliter

Quomodo Deus debemus diligi toto corde et proximus est diligendus

et ideo materia huius distinctionis tractatu quomodo deus debet diligi toto corde et proximus est diligendus et dilectio dei super omnia est dilectio quae non debet referi in aliud sed diligi debet propter suam bonitatem et diligere proximum est eum diligere in relatione ad deum et magistri hic aequivocant de terminis et ideo debent distingui termini

Distinctio termini

unde fruitio capitur aliquando generaliter pro omni actu potentiae appetitivae cum dilectione tantum. Et sic homines et bruta dicuntur frui cibo, et ista est generalis acceptio

2o secundo magis stricte pro omni actu voluntatis quo aliquid diligitur propter se sine relatione actuali et sic virtutes possunt diligi sine relatione actuali

3o tertio strictius pro actu voluntatis respectu obiecti inreferibiliter actu vel habitu in aliud et sic capitur in proposito et posterius videbitur utrum eodem actu diligitur deus et creatura et hoc non refert quantum ad materiam

similiter usus quandoque causatur communissime ut in to<lb ed="#R" break="no" n="73"/>picis cum dicitur cuius usus bonus ipsum quoque bonum est

aliquando pro acceptare vel deacceptare propter aliud semendum

aliquando pro acceptare vel deacceptare aliquid propter aliud quo sumendum est et isto modo dicitur uti contra abuti

Rationes principales contra conclusionem

Pro declaratione materiae praesentis quae continet multas utilitates ymo immo tota theologia posset hic tractari iuxta illud in hiis duabus mandatis pendet tota lex et prophetae et ideo hic introducetur ratio humana contra fidem et theologiam et introducentur materiae tractandae

Prima ratio principalis

Primo arguitur pro ratione humana sic finita

Confirmatur divina essentia movet bonum praecise finite igitur aliqua creatura in maiori proportione potest movere rationem et quietative

Confirmatur quia per divinam essentiam praecise finite est bonum creaturae igitur potest dari creatura quae faciet in duplo melius creaturae

Item creatura rationalis est in potentia obedientali ad hoc quod quietetur in illo in quo deus vult eam quietare igitur non repugnat quin quietetur in creatura

Item inclinatio creaturae in deum est quaedam commotio ad extra igitur deus potest suspendere motionem suam respectu creaturae igitur creatura tendet in aliud

Item creatura magis inclinatur ad se quam ad deum quia creatura non potest se odire nec actu nec habitu sed creatura potest odire deum et sic deus non erit finis creaturae et sic dt si diligit deum hoc est ut bonum sit et ideo quidquid creatura appetit hoc est propter sui conservationem

Confirmatur si deus esset finis naturaliter intentus tunc naturaliter posset adipisci quia Deus et natura nihil faciunt frustra

Confirmatur quia omnia alia possunt ac quirere naturaliter suum finem, igitur et homo perfectior et etiam dans formam dat omnia consequentia

Secunda ratio principalis

2o secundo principaliter non videtur rationale creaturae diligere deum quia non potest ex sua naturali facultate deum diligere supra alia propter errorem pelagii

Item non est ex voluntate liberatis obiectum huiusmodi velle quia nullus est actus liber quia respectu cuiuscumque actus est motio dei prima qua posita non stat voluntatem resilire et illa non est in potestate voluntatis sed solum dei igitur nec actus est in potestate voluntatis. unde prima causa non solum facit effectum sed etiam movet causam unde sequitur deus vult quod voluntas agat igitur voluntas agit sed antecedens non est in potestate voluntatis igitur nec consequens ymo immo deus est causa neccessitans necessitans quia quando vult agere aliquid illud agitur alias fru straretur

Item nulla persona divina est obiectum et fruibile igitur antecedens patet quia si pater esset obiectum fruibile filius frueretur alio a se

Item non esset unicum obiectum fruibile

Item deus est diligendus propter beneficia igitur beneficia sunt magis diligenda et sic deus non propter se absolute est diligendus

Item david dicit si servasse servavisse legem propter retributionem igitur retributio est finale quod diligitur

Item si deus esset diligendus propter bonitatem tunc proportio bonitatis esset ratio dilectionis igitur an gelus magis deberet diligi ab homine quam homo et sic homo teneretur magis diligere proximum meliorem

Item beatitudo illa non est summum bonum quia privatio eius non est summe ma la alias nos essemus summe mali

Aliae rationes

A lias rationes facit climento

Et quaerit utrum deus sit in infinitum magis diligendus quam proximus

Et si sic nihil ergo finite et sic po terit augeri dilectio proximi quod erit aequalis dilectioni dei si infinite non posset creatura adimplere

Item arguit sic sint sortes et plato quorum quilibet diligat a gradu et velit Sortes suum gradum esse magis amp adimpletivum praecepti quam platonis gradus tunc videtur quod sortes magis meritatur cum illa circumstantia tunc ponatur quod plato intendat suum gradum usque ad summum et sortes actum suum quo vult esse magis adimpletivum et ma neat dilectio sortis a gradu tunc aequaliter merebuntur quia sortes illa circumstantia tantum meretur sicut plato et tamen inaequaliter diligent et sic inaequa liter diligentes deum ex caritate aequaliter merebuntur

verum est quod circa primum argumentum erunt multa tractanda et circa potentiam et circa obiectum unde utrum potentia finita sit in causando vel infinita unde potest ymaginari imaginari et sustineri quod potentia sit infinita in esse capacitatis et fortior ratio contra illam positionem est quia omne perceptivum est denominatio perfectionis simpliciter igitur competit limitate potentiae

Istem ista denominatio non est de primis modo posteriores communicantur in remissi ori gradu ex eo quod gradus posteriores includit priores quia quilibet gradus esse perceptivum includit quemlibet gradum esse entis communicati sub perceptivo unde si communicetur denominatio esse perceptivum tunc latitudo graduum supra perceptivum communicatur perceptivo et sic non stat aliquid esse infinitum in perceptibilitate et non esse infinitum in entitate

Sed contra quia dicit philosophus 2o IIo de anima quod sensus propter excellens sensibile laeditur sed intellectus quanto alciora altiora intelligit redditur aptior ad intelligendum igitur cum in infinitum contingit ascendere in intentione superioris cuius contrarium est in potentiis organicis quae laeduntur ab excellenti sensibili sequitur quod intellectus est infinitae capacitatis

Unde ad rationes in oppositum cum arguitur quod nulli rei finitae correspondet denominacio denominatio finita simpliciter breviter advertendum est quod aliquae sunt denomina tiones quae sunt mere essentiales et capiuntur abstractae a conveniencia convenientia dei et creaturarum et istae sunt specierum constitutivae et sic ens est prima modo de istis nulla est communicabilis creaturae nisi finite

Aliae sunt morales accidentales et extrinsecae et istae possunt intentius communicari vel remissius ut esse activum communicatur intentius vel remissius secundum Dei bene placitum unde materia quae est perfectior caritate non est activa et tamen caritas est activa ita quod esse activum est deno minatio extrinseca accidentalis moralis et tunc diceretur quod esse perceptivum est denominatio accidentalis moralis et sic esse capax vitaliter est denominatio moralis variabilis ad voluntatem dei sicut esse activum unde posset communicari angelo quod produceret infinitum et tamen esset finitae essentiae sicut accidentia producunt substantias non in virtute proprie sed primae causae Sed si capitur opposito modo esse perceptivum ut sit de nominatio essencialis essentialis non convertibilis tunc diceretur quod potentia est solum finitae capacitatis et sic passio non convertibilis et per hoc salvatur de anima christi quod licet infinita participaret tamen esset finitae capacitatis et per hoc possent solvi argumenta adae unde arguit quod esse aliquis qui tantum meretur quod non posset praemiari unde diceretur quod non esset dabilis ma ximus gradus beatificabilis et beatitudinis etc