http://scta.info/resoure/lectio20/reims/transcription

Lectio 20, de Notitia [Reims Transcription]
Recapitulatio prologi

Sciendum est secundum quod in praecedenti lectione dicebatur in toto processu facto circa prologum visum est qualiter fides non subiacet humano Iudicio et consequenter deductum est quod investigatio huma na subiacet fidei et per eam dirigitur dictum est ulterius quod theologia participat fidei et investigationis humanae rationem ideo non participat fidei rationem ad concedendum proprie sed ad dirigendum et curandum humanam investigationem ab erroribus et falsis apparentiis contra veritatem ideo fides sibi subdelegabit et dabitur sibi audientia ut posset inquirere veritatem

Rationes Principales: quod Deus non est a nobis cognoscibilis

Et primo circa primum principium positum scilicet deum esse arguit investigatio humana et adducit testes secum contra fidem primo negantium deum esse nam dicit insi piens in corde suo non est deus et alios adducit philosophos dubitantes deum esse alios ponentes ipsum esse mere corporalem scilicet caelum et astra et huiusmodi

consequenter ex dictis fidei arguit quod deus non est a nobis cognoscibilis et quod ita sic testatur scriptura sacra deum nemo vidit umquam etiam apostolus dicit quod inhabitat lucem in accessibilem inaccessibilem Dionysius etiam dicit de ipso quod de ipso non est scientia nec opinio nec fantasia phantasia igitur non est a nobis cognoscibilis

Prima Ratio

Deinde arguitur per rationes probando quod deus non est a nobis cognoscibilis quia si sic sit ergo cognitio ipsius dei a vel igitur ipsa est proportionata obiecto et tunc est infinitum cum obiectum est infinitum et sic anima humana non est ipsius capax vel est proportionata potentiae et sic solum est finita et in proportionata improportionata obiecto et per consequens non erit notitia dei

Secunda ratio

2o secundo potest argui per comparationem loci ad locabile nam si esset aliquod mobile localiter distans infinite a suo loco in nullo tempore finito ymmo immo numquam posset moveri in illum locum nisi per formam infinitae virtutis modo loquendo proportionaliter de loco spirituali deus est locus spiritualis animarum infinite distans ab anima propter infinitam distantiam obiectorum igitur anima non potest eum attingere cognitive nisi per notitiam infinitam simpliciter quae est nobis impossibilis simpliciter

Quarta ratio

deinde probatur etiam nec adiutorio luminis gloriae posset anima ad huiusmodi notitiam seu cognitionem ipsius dei elevari quia vel huiusmodi lumen esset divina essentia vel aliquod creatum sufficienter elevans potentiam animae cognitivam ad huiusmodi cognitionem dei non potest dici quod sit divina essentia quia tunc infinite immutaret animam

pro cuius determinatione supponitur quod quanto aliqua notitia est perfectioris speciei tanto perfectius immutat patet illud clare quare inductive fundatur etiam in ratione quia perfectio notitiae sumitur penes hoc quod perfectori modo in mutat immutat Ita quod a priori perfectio noticiae notitiae attenditur penes hoc quod est perfectioris speciei et a posteriori perfectio speciei attenditur penes perfectius in mutare immutare

modo considera ta tota latitudine cognitionum creaturarum quae in infinitum procedit ascendendo secundum perfectionem specificam notitia ipsius dei est supra totam latitudinem noticiarum notitiarum creatarum et est perfectioris speciei quam tota latitudo noticiarum notitiarum creaturarum et tamen tota illa lati tudo infinite immutat igitur notitia dei perfectio ri modo quam infinite in mutaret immutaret

si daretur ista est fortior ratio tenentium quod deus non potest esse notitia creaturae et supplere vicem speciei et volitionis et magister iohannes de rippa dicit quod deus supplens vicem speciei et volitionis est notitia infinita quoad speciem et infinita quoad gradum

Sed mihi videtur cum sui reverentia quod istud non sit multum bene dictum in materia quia eo ipso quod est infinita quoad speciem est infinita simpliciter et sic infinita quo ad quoad gradum sed non oporteret econverso si esset infinita quo ad quoad gradum quod esset infinita simpliciter si enim esset infinita albedo quoad gradum non propter hoc esset infinita simpliciter verbi gratia anima intellectiva est praecise finita et tamen in latitudine entium esset perfectior quam infinita albedo si daretur ideo solutio non videtur vera quia sicut tactum est perfectio notitiae simpliciter magis attenditur quo ad quoad speciem quam quo ad quoad gradum modo per ipsum notitia divina supplens vicem speciei est infinita quo ad quoad speciem ergo infinita simpliciter igitur infinite in mutat immutat nec potest dici quod lumen gloriae elevans animam sit aliquod creatum ex eo quod divina essentia est immen sa et incomprehensibilis a creatura igitur non potest esse aliqua species vel notitia crea ta ipsam essentiam divinam secundum quodlibet sui repraesentans

Et in istis rationibus quando cumque inducam de notitia beatifica quandoque de notitia hic in via et videbitur in solutione istarum ratio num de utraque notitia

Quinta ratio

Item 5o quinto notitia talis est simpliciter infinita Istud patet proportionando notitias secundum proportionem obiectorum nam generaliter perfectioris obiecti est perfectior cognitio et specialiter loquendo de notitia intuitiva modo latitudo notitiarum creatarum est infinita scilicet continue ascendendo secundum notitiarum perfectionem quia quacumque data potest dari in duplo perfectior in triplo et sic in infinitum sicut contingit de obiectis ipsarum notitiarum modo obiectum increatum scilicet ipse deus est perfectior quam tota latitudo obiectorum creatorum igitur notitia ipsius erit perfectior quam notitia infinitorum obiectorum creatorum et tamen notitia infinitorum obiectorum creatorum si esset esset infinita igitur etc

Et si dicatur quod non est eadem proportio cognitionum inter se sicut obiectorum ita quod non semper oportet quod obiecti perfectioris in duplo sit notitia perfectior in duplo retorquetur ratio iterum verbi gratia datis duabus notitiis quarum una est dupla ad aliam si dicas quod ad causandam 2am secundam non sufficit obiectum duplae perfectionis si enim non sufficiat capiam obiectum in centuplo vel millecu plo perfectius quod sufficiet causare notitiam in duplo perfectiorem et sic augendo continue proportiones obiectorum intantum quod semper dupla bitur notitia cum sit processus in infinitum in obiectis continue ascendendo secundum perfectionem specie et ita erit processus in infinitum in notitiis semper duplando notitias et in multis habet locum ista augmentatio proportionum

Sexta ratio

Item talis dei notitia esset perfectior quam esset una alia quae esset infinitorum obiectorum creatorum et cuius libet distincte sed illa esset infinita igitur etc Et istam rationem facit idem quod autem notitia ipsius dei esset perfectior quam notitia infinitorum obiectorum creatorum et cuiuslibet distincte si essent patet quia deus est perfectius obiectum in se quam tota multitudo infinitorum obiectorum creatorum si esset

Septima Ratio

7mo septimo sic quia per talem cognitionem intuitivam deus apparet bonum finitum vel infinitum non potest dici quod apparet bonum finitum quia tunc aliqua creatura posset apparere intuitive melior deo et consequenter diligibilior et consequenter sic videns posset rationaliter Deo praeferre creaturam non potest dici quod apparet bonum infinitum quia tunc comprehenderetur quia cognosceretur secundum quodlibet sui

Octava ratio

Item potest argui per comparationem distantiae localis obiecti sensibilis a sensu nam propter magnam distantiam sensus decipitur circa obiectum proprium et iudicat rem minorem esse quam sit ita proportionaliter de visu intellectua li propter infinitam distantiam decipitur circa obiectum suum infinite ab eo distans et per consequens non possumus habere veram noticiam notitiam de ipso deo

Item ex parte obiecti si esset aliquod luminosum infinitum quod infinite distaret a visu vi sus non iudicaret ipsum esse infinitum igitur ita erit de visu spirituali

Item etiam ex parte potenciae potentiae nam debilitas potentiae facit apparere obiectum remissius vel et minus quam sit ergo si potentia in infinitum distet ab obiecto in infinitum defficiet deficiet a veri obiecti cog nitione illud patet de oculo male disposito cuius lux solis videtur remississima Istud etiam patet de oculo nocti coracis unde propter debilitatem sui visus iudicat lumen solis remississimum intantum quod iudicat ipsum non sufficere ad videndum

Item dato quod deus esset ymaginabilis imaginabilis vel conceptibilis non sequitur quod sit sicut enim non sequitur vacuum est ymaginabile imaginabile vel chimera vel inpossibile impossibile igitur vacuum est etc quia sicut dicit philosophus 3o physicorum circa finem imaginatum non est credendum et da per consequens dato quod primae rationes nam concluderent quin deus esset ymaginabilis imaginabilis vel con ceptibilis non propter hoc sequitur quod deus esset omnis enim ratio facta ad probandum quod Deus sit est ita apparenter solubilis sicut ipsa apparenter arguit Ita quod considerata tota latitudine apparentiarum solutionum illarum rationum ex alia parte latitudo apparentiarum rationum in solutionibus probantium Deum esse ex una parte et considerata tota latitudine apparentiarum solutionum illarum rationum ex alia parte latitudo apparen tiarum in solutionibus esse aequalis latitudini apparentiarum rationum probantium deum esse et per consequens una pars non debet magis movere quam alia

Nona ratio

Item deum esse traditur ad credendum igitur non potest probari quia si posset evidenter probari non exiret limites animae creatae nec etiam in vestigationis investigationis humanae et per consequens non esset articulus fidei quia fides est de hiis quae excedunt facultatem humanam

Aliae sunt rationes quae tangunt alias materias quae reservabuntur loco suo et istae sufficiant pro praesenti

Divisio Quaestionis

Nunc autem restat aliqualiter declarare materiam pro cuius declaratione et veritatis circa 3am tertiam distinctionem quae ordine doctrinali debet esse prima licet propter divisionem libri magistri primo loco non posuerit et bene secundum intentionem suam etc irca igitur materiam huius 3ae tertiae distinctionis et inquisitionem veritatis erunt pro praesenti aliqui articuli et erunt sex primus erit utrum de deo possit haberi notitia incomplexa hic in via Secundus erit de noticiarum notitiarum intuitione et abstractione differentia 3us erit utrum aliquod praedicatum de deo et creaturis univoce praedicetur et 4us erit utrum deus re ponatur sub aliquo decem praedicamentorum 5us articulus erit utrum deum esse sit hic in via demonstrabile 6us erit de responsionibus ad rationes iam factas

Articulus Primus
Circa naturalis communicatio rerum

Quantum ad primum articulum resolvendo materiam ad divinam pro videntiam quam praemisi pro 2o secundo principio theologico omnia debite gubernantem Sciendum est quod naturalis communicatio rerum est neccessaria necessaria pro universi conservatione maxime propter animalia ut fugiant disconvenientia et convenientia prosequantur ymmo immo secundum magistrum 2o huius et secundum veritatem omnia sunt facta propter hominem ymmo immo etiam angeli sunt facti propter hominem licet sint speciei superioris et ant nobilioris caelum et terra et omnis creatura elementa propter mixta mixta propter animalia et animalia propter hominem

Secundo sciendum est quod res non possunt in mediate immediate communicari seipsis nec cognosci eo quod sensibile positum supra sensum non facit sensationem ut dicit philosophus 2o de <lb ed="#R" n="48"/>anima ubi etiam habetur quod lapis non est in anima sed species lapidis Ideo divina providentia ordinate res habent adinvicem communicari mul tiplicando species et consequenter se ipsas quantum possunt communicando potentiis cognitivis ipsarum quia ut tactum est ut servetur debitus ordo res adinvicem communicari oportet et quia non possunt per se ideo est instinctum eis quod se diffundant per suas species quantum possunt ideo res sunt sui ipsius diffusivae specialiter causando in potentiis sensitivis ipsarum rerum cognitiones Et consequenter ascendendo ad intellectum et alias po tentias interiores et etiam ex divina providentia potentiae provisum est de diversis organis secundum diversitatem obiectorum recipientibus species ipsorum quia unus sensus mediante uno organo non posset de omnibus obiectis iudicare sicut visus non iudicat de odoribus et saporibus consequenter ordinavit unum sensum qui habeat iudicare de obiectis aliorum sensuum et ille est sensus communis et demum ordinavit potentiam reservativam deinde potentiam superiorem animae quae non indiget organo et ista est multiplex non quin sit una et eadem res sed habet diversos actus nam ipsa inquantum est actualis speciebus vocatur memorativa seu memoria et ipsa est prima pars ymaginis imaginis correspondens patri in divinis qui vocatur memoria 2a ideo inquantum fecundatur per speciem intelligibilem vocatur memoria inquantum productiva intellectionis vocatur intellectus et inquantum productiva volitionis vocatur voluntas Consequenter sciendum est quod de intellectiva est ad propositum quod ipsa est multiplex ipsa primo est potentia simpliciter apprehensiva incom plexae deinde compositiva deinde iu dicativa deinde assertiva deinde abstractiva deinde discursiva et secundum hoc diversificantur species notitiarum et possent sic sub dividi subdividi sicut potentiae

[Duae difficultates]

Consequenter videndum est unde consurgit quod aliqua notitia sui obiecti repraesentativa sit 2o secundo videndum est quomodo obiectum sit sui ipsius intentionaliter diffusivum Ita quod hic sunt duae difficultates una est ex qua radice notitia dicitur sui obiecti esse repraesentativa utrum hoc sit quia est similitudo sui obiecti vel ex natura specifica vel ex qua alia causa 2a secunda est qualiter obiectum posset intentionaliter diffundere et multiplicare sic species ipsius repraesentativas et primo dicam unum verbum de secundo et non finiam 2o secundo dicam de primo et finiam in lectione sequenti quia intendo aliqua dicere quae non reperio in scriptis etc

[Circa secundam difficultatem]
[Opinio Ioannis de Ripa]

Quantum ad 2m secundam sciendum est quod magister ioannes de rippa respondet quod obiectum ymmo immo quod nullum obiectum materiale potest concurrere obiective ad cau sandum huiusmodi notitiam intuitivam in potentia cuius principalis radix est quia dicit ipse nulla res agit ultra gradum proprium igitur nulla res materialis agit aliquid in materiale immateriale cuiusmodi sunt praedictae notitiae intuitivae ut videtur et ad hoc facit tres rationes sed michi mihi videtur quod omnes suae rationes fundantur in hoc quod nichil nihil agit ultra gradum proprium

unde sua prima ratio stat in hoc quod nullum obiectum materiale potest immaterialiter agere ergo non potest producere huiusmodi notitiam quia videtur esse in materialis immaterialis

2a secunda ratio nichil nihil agit perfectius quam q sit ipsum agens modo quodlibet materiale ut dicit est perfectius materiali

3o tertio dicit quod si sic tunc obiecta materialia in sacramento altaris possent agere in organis corporis christi ibidem existentis calefaciendo frigefaciendo quod non conceditur

Secunda conclusio quam ponit quod nec qualitas materialis agit intensionaliter producendo notitiam intuitivam sui ipsius quia nichil nihil agit ultra gradum proprium ipse enim incipit a superiori quia primo dicit quod non quaelibet substantia in materialis immaterialis potest concurrere ad sui notitiam obiective et consequenter dicit quod nec qualitas materialis et ut brevius tangam radicem suam ipse supponit tria

primum est quod tota latitudo accidentium sit simpliciter infinita Ita quod tota latitudo specierum cognotionum cognitionum producibilium est simpliciter finita in genere accidentium 2o secundo supponit quod semper obiecto alterius speciei correspondet notitia alterius speciei 3o tertio supponit quod species cognitionum sunt sicut numeri

Istis dictis ymaginatur imaginatur sic et capit obiectum infinitum quod causet notitiam sui obiective in potentia deinde capiatur obiectum perfectius causabit notitiam nobiliorem et sic ascendendo et sic dabitur certus numerus et sic data infima continue ascendendo ex quo tota latitudo est solum finita tandem devenietur ad suppremam supremam iam datam quod non est dicendum

Item dato quod species non se haberent sicut numeri ex quo totum genus accidentium est finitum non posset infinitum procedi et sic tandem deveniretur ad suppremam supremam notitiam vel diceretur quod proportionaliter sicut obiecta crescunt secundum perfectionem ita et notitiae ergo etc

Quantum autem est de me ego tenebo conclusionem contrariam respondendo ad istas rationes et ad primum dubium motum scilicet an notitia ex sui natura sit sui obiecti repraesentativa et sic sua ymaginatio imaginatio prima habet satis magnam apparentiam concessis suppositionibus sed negando quod species non se haberent quod sint sicut numeri illa ymaginatio imaginatio non procedet igitur