Quod autem crimine irretiti alios accusare non pos
sunt,
Anacletus Papa testatur, epistola secunda episco
pis
Italiae dicens.
Si sacerdos sine crimine eligi praecipitur, nullatenus ab homini
bus
criminosis irretitis accusari, aut calumniari permittitur, nec ab
alijs, quam ab his, qui sine crimine sunt, & iuxta electione sacerdotes
ordinari possunt, & tales per omnia inueniuntur, quales sacerdotes eli
gi
iubentur.
Item Hadrianus Papa in capitulis, capitulo 21.
Omnes vero infames esse dicimus, quos leges saeculi infames ap
pellant,
& omnes, qui culpis exigentibus ad sacerdotium non pos
sunt
prouehi. Indignum est enim, vt illi eos accusent, qui esse non pos
sunt,
quod ipsi sunt: quoniam sicut maiores a minoribus non iudi
cantur,
ita nec criminari possunt.
Item Fabianus Papa, epistola 2. episcopis orientalibus.
Illi, qui illa peccata perpetrant, de quibus Apostolus ait Quo
valde cauen
niam,
qui talia agunt, regnum dei non consequentur
di
sunt & ad emendationem, si voluntarie noluerint, compellendi:
quia infamiae maculis sunt aspersi, & in barathrum dilabuntur; nisi
eis sacerdotali auctoritate subuentum fuerit.
Similiter, & illi, de
quibus ipse ait Cum huiusmodi hominibus nec cibum sumere
:
quia infamia sunt notati, antequam sacerdotali auctoritate sanentur,
et gremio sanctae matris ecclesiae redintegrentur: quia qui extra nos
sunt nobiscum communicare non possunt.
Item Fabianus, epistola prima
Omnes illi sunt ab accusatione repellendi, quos Apostolus
.
conmemorat, dicens Cum eis nec cibum sumere
, & ante
satisfactionem ecclesiae non sunt suscipiendi
Item Clemens Papa Iacobo Hierosolymorum episcopo, epistola I
Beatus Petrus homicidas et adulteros, & cunctos criminalibus ne
.
xibus
alligatos, & qui eis coequales non erant, ab episcoporum
vexatione & accusatione dicente Domino prohibebat, & non
nisi a coequalibus aliquid eis inferre debere docebat
& paulo post In
fames
etiam omnes, & quos primates, & leges saeculi non suscipiunt,
sed & laicos ab eorum accusatione, & vexatione semper repelli debe
re
rogabat, & cunctos sibi subditos esse praecipiebat: cunctorum sa
cerdotum
vitam superiorem sanctioremque, ac discretam a saeculari
bus,
& laicis hominibus esse, et spirituales quosque, atque sacerdotes
super carnales, ac laicos semper constituendos docebat; quoniam pro
minimo nobis esse debet,, vt a talibus arguamur, & iudicemur,
vel ab humano die. Maiores vero a minoribus nec accusari, nec iu
dicari
vllatenus posse dicebat: quoniam non solum hoc diuinas, sed &
leges saeculi inhibere docebat.
Item Hadrianus Papa in capitulis, capitulo 68
Qui crimen intendit, agnoscendum est, si ipse ante non fiat
criminosus, quia periculosum est, & admitti non debet rei ad
uersus
quemcumque professio.
& infra capitulo 72 Testes autem
sine aliqua sint infamia, vxores & filios habentes, & Christum om
nino
praedicantes.
Non solum autem criminosi, sed etiam quilibet alii ab accusatione epis
coporum
repelluntur:
Vnde Anacletus Papa, epistola I ait.
Si omnia in hoc saeculo vindicata essent, locum diuina iudicia non
.
haberent. Superuacuis laborat impendijs, qui
solem certat facibus adiuuare. Ideo si aliquis putat se Deo in hoc pla
cere,
quod seruos suos accusat, et vt meliores fiant, dicit se hoc agere,
in vanum laborat, & plus inuidiae stimulis agitatur, quam charitatis:
quoniam gratiae plenitudo adiectione non indiget, nec ulla requirit
conmendationis augmenta
Item Telesphorus epistola unica, capitulo 3.
Sacerdotes, qui proprio ore corpus Domini conficiunt, ab omni
.
bus
sunt audiendi, atque timendi; non dilacerandi aut detrahendi:
quia a quibus se Domini populus benedici, saluari et instrui cupit;
nullatenus eos debet arguere, nec vulgus in eorum accusatione susci-pi.
Populus enim ab eis docendus est, & corripiendus, non ipsi ab eo:
quia non est discipulus super magistrum
& infra Dei ergo accusat
ordinationem, qui eos, qui ab eo constituuntur sacerdotes, accusat,
vel dampnare cupit.
Idem infra. Hi, qui non sunt idonei, non susci
.
piantur
ad accusationem: omnes, qui adversus patres armantur, infa
mes
esse censemus. Patres enim omnes venerandi sunt, non respuen
di
aut insidiandi
Item Pius Papa epistola prima
Oves pastorem suum non reprehendant; plebs episcopum non
.
accuset, nec vulgus eum arguat, quia non est discipulus sup
er
magistrum, neque seruus supra Dominum. Episcopi autem a Deo
sunt iudicandi, qui eos sibi oculos elegit. Nam a subditis, aut prauae
vitae hominibus non sunt accusandi, vel arguendi, aut lacerandi
& infra Nemo bonum faciens, alteri verbo aut facto nocere vult:
quanto minus in suspicionem debet venire fidelis homo, vt dicat aut
faciat ea, quae pati non vult? quia omnis suspicio potius repellenda est
quam approbanda, vel recipienda.
Ipsa autem detractio, licet ex vitio detrahentium, tamen iusto Dei iu
dicio
nonnumquam aduersus bonos excitatur, vt quos vel domestica prae
sumptio,
vel aliorum fauor in altum extulerat, detractio humiliet.
Vnde Ambrosius ad c. 22. Lucae
Imitare Petrum tertio alibi dicentem [
Domine tu scis, quia diligo
.] Etenim, quia tertio negauerat, tertio confitetur: sed negauit in
te
nocte, confitetur in die. Haec autem ideo dicta sunt, ut sciatis, ne
minem
iactare se debere. Nam et si Petrus lapsus est, quia dixit: [Et si
quis alius iure de se praesu
alij scandalizati fuerint in te, sed non ego
mat?
Denique & Dauid, quia dixerat: [Ego dixi in abundantia,
;] eam sibi iactantiam obfuisse confitetur, di
non mouebor in aeternum
cens
[Auertisti faciem tuam a me, et factus sum conturbatus
Item Gregorius libro IX. epist. 39. ad Theotistam patriciam.
Sunt plurimi, qui vitam bonorum amplius, quam debent, laudant:
& ne qua elatio de laude surrepat; permittit omnipotens Deus ma
los
in obtrectationem & obiurgationem prorumpere, vt si qua culpa
ab ore laudantium in corde nascitur, ab ore vituperantium suffoce
tur.
Hinc est ergo, quod doctor gentium se in praedicatione currere te
statur
inter per infamiam, & bonam famam, qui etiam dicit: [Vt sedu
]
ctores,
& veraces
Verum hac auctoritate prohibentur spirituales a carnalibus accusari,
non carnales a spiritualibus. Quod ex verbis eiusdem datur intelligi, qui
bus
in eodem capitulo subiunxit, dicens. [Capite languescente facilius re
] Et infra [
liqua
corporis membra inficiuntur: sicut scriptum est: Omne caput lan
. Quapropter manifestum est diabolum, (qui
guidum,
& omne cor merens, a planta pedis usque ad verticem non est in
eo sanitassicut Leo rugiens
) cordibus plebium suadere, ut docto
circuit, querens quem deuoret
ribus
atque pastoribus suis detractiones irrogent, vel eos accusent, ut ple
bes
languescentes (non tenentibus pastoribus frena eorum) lasciuiant, atque
in ima ruant, ut saltim sic periclitari possint. Multum uero distant dam
pna
morum a dampnis rerum temporalium, cum ista extra nos sint, illa vero
in nobisPeius malum fore non existimo; quam Christianos
.]
suis inuidere sacerdotibus
Hinc etiam Felix II. ait episcopis in Alexandrina synodo congregatis.
Quiescite (inquit sancta & magna Nicaena synodus,) & nolite per
sequi
eos, qui recte Deo famulantur, & sincera voluntate su
perna
Dei mandata custodiunt, & nostris legibus subiugantur; quia nec
decet, nec ordo patitur, vt iniqui, & carnales spirituales per sequantur.
Item Anterius Papa epistola unica..
Ex merito plebis nonnumquam episcopi deprauantur, quati
nus
procliuius cadant qui sequuntur. Capite languescente ce
tera
corporis membra inficiuntur. Deteriores sunt qui uitam moresque
bonorum corrumpunt, his, qui substantias aliorum praediaque diri
piunt.
Caueat vnusquisque, ne aut linguam, aut aures habeat prurien
tes,
idest, ne aut ipse aliis detrahat, aut alios audiat detrahentes. [Se
dens (inquit)
aduersus fratrem tuum loquebaris detrahendo [Et ad
uersus
filium matris tuae ponebas scandalum &] Parcant singuli de
tractioni
linguae, custodiantque sermones suos, et sciant, quia cuncta,
que de aliis loquuntur, sua sententia iudicabuntur. Nemo inuito au
ditori
libenter refert. Officii singulorum sit, dilectissimi, non solum
oculos castos seruare, sed & linguam, nec quid in cuiusquam domo
agatur, alia domus per eos vnquam nouerit. Habeant omnes
simplicitatem columbae, nec cuiquam machinentur dolos, & serpen
tis
astutiam, ne aliorum supplantentur insidiis.
Item Lucius Papa epistola unica, episcopis Galliae, & Hispaniae scribens.
Sapiens non est omnis, qui nocet.
Item Anacletus Papa, epist. 3
Deteriores sunt, qui doctorum vitam moresque corrumpunt,
his, qui substantias aliorum praediaque diripiunt. Ipsi enim ea,
quae extra nos, licet nostra sint, auferunt: nostri quoque detractores, &
morum corruptores nostrorum, siue qui aduersus nos armantur,
proprie nos ipsos decipiunt: & ideo iuste infames sunt, & merito ab
ecclesia extorres fiunt. Pro meritis ergo plebis saepe pastores deprauan
tur
ecclesiae, ut procliuius corruant, qui sequuntur.
Item Alexander Papa, epistola tertia
SVmma iniquitas est fratres detrahere, & accusare. Vnde scri
ptum
est [Omnis, qui detrahit fratri suo, homicida est; & omnis
.]
homicida non habet partem in regno Dei
Patet ergo, ut praemissum est, quod carnales prohibentur ab accusatione
spiritualium, non spirituales ab accusatione carnalium.
Cum itaque criminosi & infames ab accusationibus prohibeantur, vi
dendum est,
quos canonum sacra auctoritas infames appellet.
De his Ste
phanus
Romanae ecclesiae episcopus scribit Hilario, epistola 1 capitulo 1 dicens.
Infames esse eas personas dicimus, quae pro aliqua culpa notantur
infamia, id est omnes, qui Christianae legis normam abijciunt, & sta
tuta
ecclesiastica contemnunt; similiter fures, sacrilegos et om
nibus
capitalibus criminibus irretitos; sepulchrorum quoque violato
res,
& Apostolorum, atque successorum eorum, reliquorumque pa
trum
statuta libenter violantes, & omnes, qui aduersus patres arman
tur,
qui in omni mundo infamia notantur: similiter et incestuosos,
homicidas, periuros, raptores, maleficos, veneficos, adulteros, de bel
lis
publicis fugientes, & qui indigna sibi petunt loca tenere,
aut facultates ecclesiae abstrahunt iniuste, et qui fratres calumniantur,
aut accusant, & non probant, vel qui contra innocentes principum
animum ad iracundiam prouocant, & omnes anathematizatos,
vel pro suis sceleribus ab ecclesia repulsos & et omnes, quos ecclesiasticae,
vel saeculi leges infames pronuntiant. Hi nimirum omnes, nec ser
ui
ante legitimam libertatem, nec paenitentes, nec bigami, nec illi,
qui curiae deseruiunt, vel non sunt integri corpore, aut sanam non
habent mentem vel intellectum, aut inobedientes sanctorum decre
tis
existunt, aut furiosi manifestantur, hi omnes, inquam, nec ad sa
cros
gradus debent prouehi, nec isti, nec liberti neque suspecti, nec
rectam fidem, vel dignam conuersationem non habentes, summos
sacerdotes possunt accusare.
Item Fabianus Papa.
Quicumque sciens se periurauerit, quadraginta dies in pane
& aqua, & septem sequentes annos paeniteat, & numquam
sit sine paenitentia, & numquam in testimonium recipia
tur;
communionem tamen post haec percipiat.
Item Eusebius Papa, epistola prima ad episcopos Galliae.
Nos sequentes Patrum vestigia pro saluatione seruorum Dei, quas
cumque
ad accusationem personas leges publicae non admittunt,
his inpugnandi alterum & nos licentiam submouemus, & nullae accusa
tiones
a iudicibus audiantur ecclesiasticis, quae legibus saeculi prohibentur.
Sed licet infames ab accusatione episcoporum prohibeantur, non ta
men
isti ab huiusmodi accusatione prohibendi sunt. Haereticos namque
accusare infamibus non prohibetur, ut supra patuit in ea causa, ubi de
accusatione minorum aduersus maiores disputatum est.
Item.
Cum maiores scientia, & moribus a minoribus accusari prohibean
tur
non aequales ab aequalibus, vel minores a maioribus, ab hu
ius
ergo accusatione non sunt hi prohibendi, cum haereticus catholi
co
minor sit.
Sed hoc an generaliter accipiendum sit, Augustinus
non
QVaero ergo, quis peccet grauius, an qui nesciens in haeresim in
currerit
an qui sciens ab auaritia, id est ab idolatria non recesse
rit?
Secundum quidem illam regulam, qua peccata scientium
peccatis ignorantiae praeponuntur, auarus cum scientia vincit in
scelere. Sed ne forte hoc faciat in haeresi ipsius magnitudo,
quod facit in auaritia scientis admissio, ut haereticus nesciens auaro
scienti coequatur.
Item capitulo 20 eiusdem libri Vtrum catholicum
pessimis moribus alicui haeretico, in cuius vita, praeter id, quod haere
ticus
est, non inueniunt homines, quod reprehendant, praeponere de
beamus,
non audeo praecipitare sententiam.
Verum hoc Augustini, & illud de infamium accusatione, de his intel
ligendum
est, quos constat esse haereticos, non de his, qui se negant in
haeresim
lapsos. Hic autem in omnibus religiosus apparens, dum se ne
gat
haereticae communionis aliquando macula infectum, infames atque alios
huiusmodi a sua accusatione ipse repellit.
tur
exemplo tamen laesae maiestatis vana intelligantur, ad cuius accusa
tionem
dum socius initae factionis admittitur; non quaeritur, an cogitare
contra animam principis sit maiestatem laedere, sed an aliquis de nece eius
tractauerit.
Unde Impp. Arcadius, & Honorius in nono libro Codicis, tit. ad legem
Iuliam maiestatis, le. 5. scripsisse leguntur.
Si quis cum militibus vel priuatis, vel barbaris etiam, scele
stam
inierit factionem, aut factionis ipsius susceperit sacramen
tum,
vel dederit, de nece etiam virorum illustrium, qui consilijs &
consistorio nostro intersunt, senatorum etiam (nam & ipsi pars nostri cor
poris
nostri sunt) vel cuiuslibet postremo, qui nobis militat, cogita
uerit,
(eadem enim seueritate uoluntatem sceleris, qua effectum pu
niri
iura uoluerunt; ), ipse quidem, utpote maiestatis reus, gladio fe
riatur,
bonis eius omnibus fisco nostro addictis. Filii vero eius,
quibus vitam imperiali specialiter lenitate concedimus (paterno enim
debent perire supplicio, in quibus paterni, hoc est hereditarij, crimi
nis
exempla metuuntur) a materna, vel auita, omnium etiam
proximorum hereditate, ac successione habeantur alieni; testamen
tis
extraneorum nihil capiant; sint perpetuo egentes, & pauperes;
infamia eos paterna semper comitetur, ad nullos umquam honores, nul
la
sacramenta perueniant; sint postremo tales, ut his perpetua egestate
sordentibus, sit mors solatium & uita suplicium. Denique iubemus
etiam notabiles esse sine uenia, qui pro talibus umquam
apud nos interuenire temptauerint.
& infra Sane, si quis ex his in
exordio initae factionis, studio uerae laudis accensus, initam prodiderit
factionem; praemio & honore a nobis donabitur. Ipse uero, qui usus
fuerit factione, si uel sero, tamen incognita adhuc consiliorum ar
chana
patefecerit, absolutione tantum ac uenia dignus habebitur.
Porro simoniae accusatio ad instar publici criminis laesae maiestatis pro
cedere
debet; sicut Leo Imperator in primo libro Codicis decreuiße legi
tur,
titulo de episcopis & clericis, le. Si quemquam Quod de accusatione,
non de paena intelligi oportet.
Unde Imppp. Valentinianus, Valens, & Gratianus AAA. libro nono
Codicis, titulo ad l. Iuliam maiestatis, l. nullus
Nullus omnino, cui inconsultis, ac nescientibus nobis fidicula
rum
tormenta inferuntur, militiae, vel generis, aut dignita
tis
defensione vti prohibeatur, excepta tantum maiestatis causa,
in qua sola omnibus aequa conditio est.
Sed cum omnes illi assumantur in hac accusatione simoniae, qui pos
sunt
accussare de crimine maiestatis, constat, quod sicut ibi non dubitatur
de crimine maiestatis, sed an reus commiserit illud; sic & hic non negatur
haeresis, sed impetitur accusatus, an commiserit heresim.
DVo fornicatores, & infamia notati quendam reli
giosum
episcopum de simonia accusare nituntur:
reus alterius prouinciae archiepiscopi iudicium ex
petit:
tandem in probatione deficit accusator: reus
cogitur ad suae innocentiae assertionem.
Hic primum quaeritur; an crimine irretiti, vel
infamia notati ad huiusmodi accusationem sint admittendi.
Secundo, si episcopus in eos accusationem uertere voluerit, an simplici
assertioni suae sit fides habenda?.
Tertio , si liceat sibi expetere iudicium archiepiscopi alterius prouinciae.
Quarto, cuius iudicium sibi sit expetendum, si circa suam sententiam epi
scopos
suae prouinciae discordare contigerit?
Quinto, si in probatione deficit accusator, an reus sit cogendus ad proba
tionem
suae innocentiae.